BELÂGAT YOLUNDA BİR REHBER: EL-MESELÜ’S-SÂİR

Ziyauddın İbnu'l-Esır (ö. 637/1239), h. VII. yüzyılda yaşamış döneminin önemli belagat alimi ve siyasi şahsiyetlerinden biridir. O, sadece belagat alanında değil aynı zamanda Eyyubı Devleti'nde vezirlik ve divan katipliği gibi siyasi sorumluluk­ları da üstlenerek, çok yönlü bir alim ve devlet adamı olarak öne çıkmıştır. el-Me­selü's-sair fi edebi'l-katib ve'ş-şair adını verdiği kitabıyla büyük bir üne kavuşan Ziyauddın İbnu'l-Esır, hayatı ve eserinin belagat ilmindeki rolü ile dikkat çeken bir isimdir. Onun bu eseri, edebiyatın temel prensiplerini ele alarak özellikle şiir ve kitabet sanatlarını vurgulamakta ve çeşitli dönemlere ait nesir ve nazım örnekleri sunarak farklı anlatım biçimleri sergilemektedir. Kendi belirlediği kurallar çerçevesinde edebı konuları analiz eden İbnu'l-Esır, zaman zaman eleştirel yaklaşımlarla içerikleri değerlendirmekte ve belagat konularının temel ilkelerini ve kurallarını açıklamaktadır. Yani el-Me­selü's-sair edebiyat, edebı tenkit ve belagat gibi üç önemli alanı bir araya getirerek zengin bir içeriğe sahip bir eser olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak, İbnu'l-Esır'in eserindeki şiir ve nesir eleştirileri, döneminde ve sonraki yıllarda birçok alim tarafından tartışılmış, lehinde ve aleyhinde yazılmış kitaplarla etrafında önemli bir edebı hareketlilik oluşturmuş­tur. Bu nedenle çalışmanın odak nok­tasını Ziyauddın İbnu'l-Esır'in hayatıyla birlikte el-Meselü's-sair adlı eserinin belagat ilmindeki yeri ve önemi oluştur­maktadır. Aynı zamanda İbn Ebi'l-Hadıd tarafından el-Meselü's-sair'e karşı kaleme alınan "el-Felekü'd-dair  'ale'l-meseli's-sair" adlı eserdeki itiraz konuları da çalışmanın bir diğer önemli bölümünü teşkil etmektedir.