ARİSTOTELES’TE AKIL İLKELERİNİN EPİSTEMİK ANALİZİ

Mantık ilminin en temel konusu olan akıl ilkelerinin, bu ilmin kurucusu kabul edilen Aristoteles tarafından nasıl anlaşıldığı ve neden mantıksal görüldüğü üzerine yapılmış olan araştırmalar neticesinde oluşturulan bu çalışmada, Aristoteles’te akıl ilkelerinin epistemik manadaki araştırmasında belirleyici etken, akıl ilkelerinin mantık ilminin en temel konusu olmasıdır. Tüm mantık sisteminin dayanağı konumundaki bu ilkeler, düşünme sisteminin en temel belirleyicileri olarak görülmektedir. Hem mantığın hem de akıl ilkelerinin sistematik biçimde ortaya koyucusunun Aristoteles olması, konunun geniş kapsamının onun görüşleri çerçevesinde daraltılarak ele alınması yönündeki sınırlamaya sebeptir. Bu şekilde, incelemenin akıl ilkeleri açısından daha temel ve mantık ilmi açısından daha önemli olması amaçlanmaktadır. Nitekim Aristoteles’te akla atfedilen değer, akıl ilkelerinin onun felsefesindeki yeri ve önemine de işaret etmektedir. Akıl ilkeleri, genel mahiyette kurallar içeren bir mantık konusudur ve ilişkilendirilmesinin zorunluluğu dolayısıyla düşünce ve varlığın ayrılmaz bütünlüğünü kapsayan bir çerçevede ele alınmaktadır. Konu, öncelikle mantık ilmi için önem arz etmekle beraber; ontolojik ve epistemolojik bağlantılarla konunun zenginleştirilmesi dolayısıyla diğer bilimlerle de ilişkilidir. Bu bağlamda bu incelemenin, başta mantık ilmi olmak üzere; felsefe, ontoloji ve epistemolojiyi de kapsayan bakış açısıyla düşünmeye dair tüm faaliyetler için katkı sağlaması amaçlanmaktadır.